چرا شن و ماسه؟
معمولاً ما نگاه مثبتی به صنعت تولید شن و ماسه در ایران نداریم. خصوصاً فصل سرد که فرا می‌رسد و بحث آلودگی هوا پیش می‌آید. همواره در زمان‌های آلودگی در تیتر اخبار می‌شنویم که فعالیت معادن شن و ماسه در اطراف شهرها متوقف شدند. در خصوص شیوه تولید هم اکثراً فکر می‌کنیم که زمین خدا را می‌کَنند و با بیل و کلنگ می‌شکنند و می‌فروشند به خلق‌الله! چیزهایی که ما دیدیم اما متفاوت بودند.
پیش از موعد!
یک‌شنبه 16 شهریور، ساعت 13:00 به معدن شن و ماسه شرکت دی رسیدیم. به اتفاق گروه عکاسی و فیلمبرداری برای ضبط بازدید صادقی، رئیس صمت استان تهران از معدن. البته که ایشان 5 دقیقه زودتر از ما رسیده بودند. از معدود دفعاتی بود که یک مسئول دولتی سر موعد که نه، پیش از موعد می‌رسد! بکایی، مدیرعامل معدن، به اتفاق همکاران به استقبال صادقی و هیئت همراه آمدند و جلسه آغاز شد. چند دقیقه بعد از شروع جلسه، یوسفیان، رئیس صنف نیز به جمع پیوست.
جلسه با خیر مقدم به تهرانی‌ها آغاز شد و صحبت از مشکلات معادن شد. ضرورت افزایش عمق برداشت، موضوع تمدید بلندمدت پروانه‌های بهره‌برداری معادن، تعطیلی‌های فله‌ای معادن در فصول سرد سال و در آخر هم بحث تلخ و شیرین ضرورت افزایش قیمت فروش مصالح، مهم‌ترین نکاتی بودند که توسط معدنی‌ها گفته شد. البته از فعالیت‌های مجموعه صنعت و معدن و هیئت مدیره صنف هم قدردانی کردند.
یوسفیان هم از طرف خودش، هیئت مدیره و مجموعه معدن‌کاران، به صادقی و همراهان خوش‌آمد گفت و با بیان آماری از تعداد معادن شن و ماسه کشور، بر کیفیت بی‌همتای تولیدات سنگدانه‌ای منطقه قدس و شهریار تأکید کرد. یوسفیان همچنین با یادآوری فعالیت‌های ارزشمند معدن شرکت دی و چند معدن دیگر منطقه در تولید سنگدانه‌های خاص مورد نیاز در پروژه‌های بزرگ ملی کشور، همچون برج میلاد، تونل‌های بزرگ تهران، رویه بتنی فرودگاه امام و آزادراه تهران-شمال، از همراهی همه همکاران معدنی در رعایت مصوبات انجمن قدردانی کرد. ضرورت مدیریت عرضه و تقاضای بازار برای ادامه فعالیت معادن شن و ماسه نیز پایان‌بخش صحبت‌های رئیس صنف بود. یوسفیان همچنین خبر برگزاری جلسه هیئت مدیره انجمن با اسماعیلی، معاون معدنی وزیر صمت را برای بررسی مشکلات شن و ماسه کاران در جلسه اعلام کرد.
صادقی نیز در جمع‌بندی ماجرا، از همکاری صنف با مجموعه صمت تشکر کرد و با توضیح برخی مشکلات، موضوع افزایش قیمت را به هیئت مدیره صنف محول کرد. همچنین در خصوص تعطیلی‌ها نیز وعده پیگیری این موضوع را در سطح ملی داد.
انتهای بخش اول حضور صادقی در منطقه نیز، بازدید از خطوط تولید مصالح معدن شرکت دی بود. دقیقاً برخلاف آنچه در ذهن داریم؛ خط تولید بسیار عظیم و پیچیده، با تکنولوژی‌های روز دنیا و هزینه‌های هنگفت. و البته با رعایت بسیاری از اصول ونکات زیست‌محیطی. سپس عازم انجمن شدیم برای شرکت در نشست هیئت مدیره انجمن با صادقی و واثقی، فرماندار قدس. البته مسئولین دیگر هم بودند؛ بیات، رئیس صمت قدس و شایسته، رئیس محیط زیست و …
حکایت اولین‌ها…
جلسه با تلاوت قران آغاز و سپس یوسفیان با یر مقدم به مهامانان و حضار، جلسه را آغاز کرد. ابتدا تاریخچه‌ای از شکل‌گیری معادن شن و ماسه در این منطقه و کیفیت و کمیت آن‌ها. اولین تشکل صنفی شن و ماسه در کشور، اولین استانداردسازی تولید شن و ماسه در کشور، اولین آزمایشگاه تخصصی شن و ماسه در کشور، اولین شست‌وشوی مصالح در کشور، اولین تولیدکننده دستگاه خردایش در کشور، اولین فصلنامه تخصصی صنعت شن و ماسه، اولین کافه معدن در ایران و… همه از افتخارات این صنف و صنایع وابسته به آن است. تأکید بر کیفیت بی‌نظیر تولیدات منطقه (به استناد گزارش مراکز معتبر) و بیان برخی مشکلات تولید شن و ماسه در کشور هم پایان‌بخش صحبت‌های یوسفیان بود.
عبدی، معاون معدنی صادقی نیز گزارشی از پیگیری موضوعات معدن‌کاران از جمله، سوخت، عمق، پروانه بهره‌برداری، حریم و بستر رودخانه و تخلیه نخاله داد.
سیاه‌نمایی در خصوص شن و ماسه
صادقی، پس از شنیدن همه صحبت‌ها، آغاز کرد. تشکر از میزبانی، قدردانی از زحمات معدن‌کاران در شرایط کرونایی و روزهای سخت اقتصاد کشور، توضیحی از وضعیت معادن در استان، برنامه دولت و وزارت صمت برای استفاده بیشتر از ظرفیت معادن کشور، ضرورت حل مشکلات معادن برای حداکثر بهره‌وری، موانع افزایش مدت زمان پروانه بهره‌وری، پیگیری حل مشکل عمق برداشت و پروانه بهره‌برداری از مهم‌ترین نکاتی بود که صادقی مطرح کرد.
در موضوع موانع افزایش زمان پروانه‌ها مستئل جالبی از سوی صادقی مطرح شد، همچون: ارزش افزوده زمین در تهران، سوء استفاده از عنوان معدن‌کاری برای دیگر فعالیت‌ها، مشکلات و محدودیت‌های قانونی، نبود نگاه تخصصی به صنف، سیاه‌نمایی و تصورات اشتباه در خصوص صنف، موانع فرهنگی و …
در انتها هم صادقی با تشکر از استاندار تهران و معاون عمرانی استانداری برای تشکیل شورای معادن استانی، از واثقی فرماندارقدس و هیئت مدیره انجمن هم قدردانی کرد و با بیان اینکه حل مشکلات تولیدکنندگان و صنعت‌گران، لازمه افزایش بهره‌وری و رونق تولید و اشتغال در کشور است، وعده داد که مهم‌ترین مشکلات معادن در سطوح ملی، از جمله مجلس شورای اسلامی و شورای عالی معادن پیگیری شود.
به داد ما برسید…
معدن‌‍داران هم در نوبت خود به بیان مشکلات و خواسته‌ها پرداختند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت بودند از:
– مشکلات کرونا برای معادن
– شرایط سخت تورمی کشور
– اخراج نکردن حتی یک کارگر
– پرداخت تمامی حقوق و عوارض و مطالبات دولتی
– کمک برای ورود ماشین‌آلات معدنی
– اجازه واردات مستقیم کالاها و لوازم مورد نیاز
– اختصاص وام‌های زمان‌دار با بهره پایین
– افزایش تعداد حوضچه‌های آرامش برای مدیریت آب‌های سطحی
– ضرورت حل مشکلات معادن اوقافی
– موضوع سوخت تخصیصی به معادن
– و …
محیط زیست یا محیط ایست؟
نوبت به واثقی رسید. فرماندار قدس. اشاره به ظرفیت‌های معدنی و صنعتی شهرستان قدس و موضوع جهش تولید، زحمات معدن‌کاران در موضوع آسفالت جاده معادن، آمادگی کامل فرمانداری برای حل مشکلات تولید در شهرستان، ضرورت حرکت به سمت خصوصی سازی بیشتر، خروج از وضعیت محیط ایست به محیط زیست و تشکر از پیشگامی معدنی‌ها در همه مسائل شهرستان، بخشی از گفته‌های خانم فرماندار بود.
البته خبر بسیار خوبی را هم اعلام کردند ایشان که به ما گفتند فعلاً رسانه‌ای نشود، ما هم چشم.
جلسه رو به اتمام بود که شایسته، رئیس محیط زیست هم میکروفون خواست. مختصر و مفید: تشکر از زحماتی که برای آسفالت جاده معادن کشیده شد، ضرورت حل موضوع دیوارکشی حریم معادن، لزوم تلاش برای حل موضوع تعطیلات ناشی از آلودگی و معضل نخاله‌ها در شهر قدس.
.
جاده خصولتی!
این‌بار دیگر واقعاً جمع‌بندی بود؛ یوسفیان از همه زحماتی که برای برگزاری این نشست کشیده شده بود قدردانی کرد. و بالاخره رفتیم برای افتتاح جاده؛ 3.5 کیلومتر از طول 6 کیلومتری جاده‌ای که ظرف مدت 6 ماه، با هزنه حدود 25 میلیارد ریال، به همت خصوصی‌ها ساخته، و به دست دولتی‌ها افتتاح شد.
در ادبیات توسعه، به تعریفی، ما با دو نوع دولت طرفیم. دولت تحصیل‌دار و دولت تسهیل‌گر. دولت تحصیل‌دار تعریف نمی‌خواهد، همانی است که همه ما جهان سومی‌ها و خاورمیانه‌ای‌ها و… در سراسر زندگیمان با آن درگیریم. صاحب کشور و ملت است، منابع زیرزمینی سرزمین را استخراج می‌کند و می‌فروشد و هزینه می‌کند و اگر چیزی هم ماند، اندکی کف دست مردم می‌گذارد. اخیراً که دیگر زحمت استخراج را هم به خودش نمی‌دهد و از تلاش بخش خصوصی (اگر باشد) سهم می‌برد. اما دولت تسهیل‌گر، همانی است که ما وقتی خارج می‌رویم (اگر بتوانیم) می‌بینیم؛ دولتی کوچک و خدمات‌رسان که وظیفه تسهیل فعالیت بخش خصوصی و تنظیم کلیات امور را دارد.
فرآیند آغاز و انجام پروژه آسفالت جاده معادن با همت بلند بخش خصوصی به صورت کامل، و همراهی بخش‌های دولتی در زمان‌های لازم، میتواند الگوی موفقی باشد از دولت تسهیل‌گر و بخش خصوصی توانمند در کنار هم.
.
