کم و کیف اصلاح قانون معادن/ ضرورت نیاز به هماهنگکننده باکفایت و بیطرف/ انتقاد به تعرفهگذاری یکسان و سراسری/ کسری عظیم در بودجه عمرانی کشور/ حرکت بهسوی افزایش بهرهوری و طول عمر سازهها/ نیاز به مطالعات علمی در خصوص نقش معادن شن و ماسه در آلودگی هوای شهرها
محمدرضا نجفی، نماینده مردم تهران در مجلس و عضو کمیسیون صنایع و معادن، با حضور در نخستین هماهیش سنگدانه به بیان دیدگاههای خود پرئاخت که مروری بر آنها خواهیم داشت. نجفی با اشاره به ضرورت اصلاح قانون معادن گفت در بحث قانون معادن، ما قبل از اصلاح، نیازمند اجرا هستیم. بعد از اجرای کامل قانون و خصوصاً بخشهایی که به حقوق تولیدکنندگان مربوط است، آنوقت ما بایدسراغ رفع برخی ابهامات و اصلاح در فرازهایی از قانون معادن برویم. محیط و محاط این قانون اکنون تغییر کرده است. هم فضای معادن و صنایع معدنی و هم وضعیت داخلی و بینالمللی دچار تحولاتی شدهاند که تغییر در قانون معادن را اجتنابناپذیر کردهاند. در بحث قانون معادن، نکته مهمی که وجود دارد تعارض منافع است. وزارت صمت در این قانون هم متصدی امور حاکمیتی است، هم خودش بنگاهدار است، هم رابط و هماهنگکننده است. و طبیعی است که از دل این شرایط، بخش خصوصی فعال واقعی زاییده نخواهد شد. در بحث هماهنگکنندگی، با توجه به وجود ذینفعان متعدد و متعارض، لازم است که هماهنگکننده نهایی از جامعیت، کفایت و بیطرفی برخوردار باشد.
ما حدود 75000 پروژه نمیهتمام با اعتبار حدود 600 هزار میلیارد تومان در کشور داریم که 2500 پروژه آن در تهران است. کل بودجه عمرانی کشور در سال 97 حدود 68 هزار میلیلارد تومان بوده است که نزدیک به 75درصد آن محقق شده است، یعنی چیزی حدود 50 هزار میلیارد تومان. این میزان با توجه وضعیت کشور، حتماً مسال کاهش نیز خواهد یافت. با این تصویر و با فرض تحقق هر ساله این بودجه، حدود 12 سال طول خواهد کشید تا پروژههای عمرانی نیمهتمام کشور پایان یابد. بهشرطی که البته هیچ پروژه جدیدی تعریف نشود. یعنی ما با کمبود شدیدی در حوزه منابع، در عین تعدد و تکثر حوزه نیازها مواجهیم. یک از راههای برون رفت از این وضعیت، تلاش برای افزایش بهرهوری از طریق افزایش کیفیت و طول عمر پروژههاست. بخش مهمی از این بهرهوری نیز به عهده منابع سنگدانهای و معادن شن و ماسه است.
مسئله بعدی استفاده از فرآوردههای حاصل از بازیافت نخالههای ساختمانی در ساختوسازهای مهم و حساس است که باید شدیداً روی آن حساس بود. میخواهم در اینجا به بحث آلودگیهای زیستمحیطی ناشی از فعالیت معادن خصوصاً در کلانشهرها اشارهای داشته باشم. ما نیازمند یک مطالعه جامع و علمی در خصوص نقش معادن شن و ماسه در آلودگی هوای شهرها هستیم. از وزارت سمت درخواست میکنم در فرآیند تصمیمگیری مرتبط با هر صنف و گروه، تشکلهای آن بخش را دعوت کند و مشورت بگیرد. تصمیمات خلقالساعه و دفعی اقتصاد را غیرقابل پیشبینی میکند و در این اقتصاد، سرمایهگذاری متصور نیست. بحث انتهایی نیز ساختار تعرفههاست. تعرفهگذاری یکسان و سراسری برای کل کشور بدون توجه به تمایزات جغرافیایی و ساختاری خلاف رونق تولید است.